Γιάννης Μαντούσης- Στον πυρήνα της μετανάστευσης


Θυμάμαι κατά καιρούς να ακούω παλιά Ελληνικά λαϊκά τραγούδια. Τραγούδια, τα οποία μέσα στις διάφορες θεματολογίες τους, αναφέρονταν στη μετανάστευση. Με ένα παράπονο η συντριπτική πλειοψηφία τους. Τις περισσότερες φορές, μάλιστα, ακουγόταν στους στίχους με μελαγχολικό τρόπο η λέξη «ξενιτιά». Δεν με άφηνε ασυγκίνητο, είναι η αλήθεια, αν και όταν πρωτοήρθα σε επαφή με αυτά τα τραγούδια, ούτε που φανταζόμουν το μέλλον μου.

Είχα περίπου 1-1,5 μήνα που μετανάστευσα στην Ολλανδία και μου είχε γεννηθεί η απορία γιατί δεν ένιωθα αυτό το «παράπονο», έστω και σε μικρότερο βαθμό μια και είναι γνωστή η υπερβολή που πολλές φορές μας χαρακτηρίζει σαν λαό στην έκφραση των συναισθημάτων. Η απάντηση δεν βρέθηκε μέσω κάποιας βαθιάς εσωτερικής ενδοσκόπησης. Ήταν σύνθετη μεν, προφανής δε.

Αφενός η προσωπικότητα μου, που εκ φύσεως καλωσορίζει οτιδήποτε καινούριο εμφανίζεται στη ζωή μου και αφετέρου η τύχη που είχα να γνωρίσω εδώ ανθρώπους που μου στάθηκαν πολύ και σε πρακτικό, αλλά και σε καθαρά ανθρώπινο επίπεδο, έκαναν την όλη εμπειρία της μετανάστευσης να φέρνει πιο κοντά σε έναν ιδιότυπο «τουρισμό» παρά στην ξενιτιά. Και παρότι είχα ήδη μία πρώτη επαφή με την εργασία σε ξένη χώρα και, μάλιστα, είχα αντιμετωπίσει και δύσκολες καταστάσεις.

Έτσι, λοιπόν, η ζωή με έφερε να δουλέψω σαν εργάτης σε μία αποθήκη αθλητικών ειδών. Εκεί, άρχισα να έρχομαι σε επαφή με την ουσία της μετανάστευσης. Χωρίς, όμως, να το νιώθω απόλυτα. Απλά, πολύ κοντινός παρατηρητής. Ο λόγος ήταν πως ο συγκεκριμένος χώρος ήταν ο πυρήνας της έννοιας «μετανάστευση» σε παγκόσμιο βαθμό. Σε αυτή την αποθήκη δούλευαν πάνω από 300 άτομα με καταγωγές από…παντού. Η επίσημη γλώσσα που συνεννοούμασταν ήταν τα Αγγλικά. Δεν γινόταν και αλλιώς.

Δεν θα κρύψω ότι οι συνθήκες εργασίας ήταν δύσκολες. Για επίπεδα Ολλανδίας, θα μπορούσε να περιγραφεί και με την λέξη «σκλαβιά». Βέβαια, το ότι η σκλαβιά στην Ολλανδία είναι πολυτέλεια μπροστά στις συνθήκες εργασίας στην Ελλάδα, νομίζω είναι κάτι που πρέπει να μας προβληματίσει.

Εγώ, όμως, με τη λόξα που με διακρίνει, έπιανα πολλές φορές τον εαυτό μου γοητευμένο. Από τους ανθρώπους που δούλευαν εκεί μέσα. Άνθρωποι από κάθε γωνιά αυτού του κόσμου που είχαν αφήσει τους αγαπημένους τους, χωρίς το παραμικρό εφόδιο, είτε σε χρηματικό, είτε σε γνωστικό επίπεδο. Άνθρωποι-ιδιοκτήτες ζωών, που η καθεμιά τους θα μπορούσε άνετα να ήταν σενάριο για βιβλίο ή ταινία. Και παρά τις διαφορετικές κουλτούρες και θρησκείες, παρατηρούσα ότι όλοι σέβονταν ο ένας τον άλλο, ίσως γιατί ο αγώνας για αξιοπρεπή επιβίωση είναι κοινός και δεν γνωρίζει σύνορα. Δεν είχαν στο μυαλό τους τις μαλακίες που μας ταΐζουν στις χώρες μας και μας κάνουν μισαλλόδοξους.

Είχα την τύχη να γνωριστώ και να συζητήσω με πολλούς από αυτούς. Ρωσία, Πολωνία, Ρουμανία, Ιράκ, Πακιστάν, Σλοβακία, Γκάνα είναι τα πρώτα παραδείγματα στο μυαλό. Ναι, στο βλέμμα αυτών των ανθρώπων έβλεπα τους στίχους του Τσιτσάνη και τη φωνή του Καζαντζίδη, όταν τους άκουγα να μου λένε για την πατρίδα τους. Η ζωντανή απόδειξη ότι, στην πραγματικότητα, όλοι είμαστε άνθρωποι. Όλοι μπορούμε να νιώσουμε και να σκεφτούμε τα ίδια πράγματα. Μια γερή κλωτσιά στην χοντροκεφάλα του κάθε μισανθρώπου που γουστάρει να ιεραρχεί τις φυλές των ανθρώπων. Αλήθεια τι θα έλεγε αυτός ο τύπος, αν δούλευε σε ένα τέτοιο μέρος, και αντιλαμβανόταν ότι αυτοί που χαμογελάνε περισσότερο στο άκουσμα της λέξης Grieke (Έλληνας) είναι οι Τούρκοι που δουλεύουν εκεί; Αυτό συμβαίνει διότι πολλοί από αυτούς έχουν μεγαλώσει εδώ, μακριά από τις νοοτροπίες που επιβάλλονται και στη δικιά τους πατρίδα, και έτσι μπορούν να διακρίνουν το πόσο μοιάζουμε οι δύο λαοί.

Δεν θα κρύψω, όμως, ότι σαν άνδρα και σαν σοσιαλιστή με γοήτευσαν λίγο παραπάνω οι κοπέλες που εργάζονταν στην αποθήκη. Κοπέλες μικρότερες από μένα, πολλές από αυτές μητέρες, οι οποίες είχαν πάρει τη ζωή τους στα χέρια τους, χωρίς να περιμένουν βοήθεια από κανέναν, αντίθετα προσφέροντας οι ίδιες βοήθεια στους δικούς τους ανθρώπους. Κοπέλες που θα μπορούσαν άνετα να παριστάνουν τις πριγκίπισσες, αλλά παρ’όλα αυτά έκαναν δουλειές που πολλοί άνδρες που γνωρίζω θα κότευαν να τις κάνουν. Και όμως δεν εγκατέλειπαν τη θηλυκότητα τους, απλά την ενεργοποιούσαν όποτε ήθελαν, και όχι όποτε τις συνέφερε. Σεβασμός, αυτή η λέξη και η αντίστοιχη συμπεριφορά είναι που τις αρμόζει.

Σήμερα, σταμάτησα από αυτή την αποθήκη, διότι βρέθηκε μια καινούρια πρόκληση στη ζωή μου και, οφείλω να παραδεχτώ, πιο συμφέρουσα σε όλα τα επίπεδα. Είμαι βέβαιος, όμως, ότι δεν θα ξεχάσω ποτέ αυτό το μικρό χρονικό διάστημα που δούλεψα εκεί. Και θεωρώ τυχερό τον εαυτό μου που ήρθα σε επαφή με την πραγματική ουσία της μετανάστευσης. Η οποία, ναι, αποτελείται από αρκετά δυσάρεστα, αλλά αυτό είναι που δίνει και αξία σε αυτούς τους ανθρώπους που την επιδίωξαν και τη ζουν και δεν έκατσαν απλά να κλαίνε τη μοίρα τους.

Είναι μεγάλη μου τιμή που γνώρισα αυτούς τους ήρωες. Ίσως υπερβάλλω, αλλά Έλληνας είμαι και εγώ. Και αν ο σκοπός είναι να αναδείξουμε τη ψυχική δύναμη κάποιων ανθρώπων, τότε και η υπερβολή, όχι μόνο δικαιολογείται, αλλά επιβάλλεται.

*Οι αναδημοσιεύσεις υποχρεούνται να φέρουν ευδιάκριτα το ονοματεπώνυμο του αρθρογράφου, καθώς και ενεργό σύνδεσμο με εμφανές το όνομα της αρχικής πηγής, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις και όπως ορίζει η νομοθεσία περί διαδικτυακής δεοντολογίας.

Σχολιάστε