Γιάννης Μαντούσης- Από την έμπνευση στην τέχνη


Η ιστορία λέει ότι η Ρώμη κάηκε σχεδόν ολοσχερώς, το 64 μ.Χ. Οι φήμες που φτάνουν από τότε ως τις μέρες μας είναι, ότι ο ίδιος ο αυτοκράτορας της Ρώμης,  ο Νέρων, έβαλε φωτιά στην πόλη, με απώτερο σκοπό να δημιουργήσει ένα σκηνικό έμπνευσης με φλεγόμενες κατοικίες και ανθρώπους, έτσι ώστε να μπορέσει να αποδώσει καλύτερα στο καλλιτεχνικό του έργο.

Ας δεχτούμε λοιπόν ότι όντως έτσι έγιναν τα πράγματα. Το συμπέρασμα που βγαίνει, είναι  ότι ο Νέρωνας ήταν τουλάχιστον αφελής. Όχι όμως γιατί κατέστρεψε την ίδια του την πόλη. Αλλά επειδή πίστευε ότι μπορούσε να δημιουργήσει την έμπνευση του.

Η έμπνευση όμως έχει την σπάνια ιδιότητα στην πραγματικότητα να μην δημιουργείται ποτέ από τον εμπνεόμενο. Ακόμα και 1900 χρόνια μετά το Νέρωνα, όταν ο Τίμοθι Λίρι δημιουργούσε τα LSD, τα οποία χλαπάκιαζαν μετά μανίας οι καλλιτέχνες της εποχής, πάλι λίγοι κατάλαβαν ότι οι ψυχοτρόπες ουσίες δεν δημιουργούσαν την έμπνευση, αλλά απλά την καλοδεχόντουσαν.

Το μυαλό και η καρδιά του ανθρώπου που εμπνέεται, δεν είναι τίποτα άλλο από μια ενδιάμεση στάση μεταξύ της έμπνευσης και της τέχνης. Η έμπνευση είναι το σπέρμα που έρχεται από εξωγενή παράγοντα, ο άνθρωπος είναι η μήτρα που δημιουργείται το έμβρυο, το οποίο όταν γεννηθεί θα πάρει την τελική του μορφή. Την τέχνη.

Ναι, η τέχνη είναι ο πλέον κατάλληλος τρόπος για αλληλεπίδραση με τον κόσμο μας. Είναι το αποτέλεσμα της φθοράς και ταυτόχρονα της καλλιέργειας της ψυχής μας από την επαφή της με το σύμπαν. Αποτελεί  έναν ατελείωτο ψυχαναγκασμό για αυτόν που την εξασκεί με σκοπό μια στιγμιαία, μια παροδική λύτρωση.

Αλλά αυτό είναι απλά το δέντρο, ένα από τα πολλά που αποτελούν το δάσος. Τον πραγματικό λόγο της ύπαρξης της τέχνης, θα τον αντιληφθούμε σε κάποια άκυρη στιγμή και αφού έχουμε βιώσει τις παροδικές λυτρώσεις.

Πότε θα γίνει αυτό; Στο τραγούδι Navras των Juno Reactor, ο Ben Watkins μελοποιεί ένα αρχαίο Σανσκριτικό κείμενο, μία ωδή στην τέχνη της μουσικής. Ο αρχικός στίχος είναι: Asato ma sad gamaya. Από την αυταπάτη μου οδήγησε με στην αλήθεια. Αυτό είναι. Να δέχεσαι αλήθειες, να τις διακοσμείς με ψέματα, κάτι που εμείς οι άνθρωποι γενικότερα κάνουμε συνέχεια,  με τελικό σκοπό να φτάσεις σε μια καινούρια ανώτερη αλήθεια.

Αυτή η αλήθεια δεν θα είναι γνώση. Θα είναι μια υπαρξιακή κατάσταση. Όπως πολύ όμορφα περιγράφει το ίδιο τραγούδι στους τελευταίους στίχους: Jnanani manasa saha buddhis ca na vicestate, Tam ahua paramam gatim, ya ya ya ya, yada yadaya.  Όταν οι 5 αισθήσεις και το μυαλό είναι ακίνητα και η ίδια η λογική αναπαύεται στη σιωπή, τότε ξεκινάει το υπέρτατο μονοπάτι, ούτω καθεξής και ούτω καθεξής.

Και να, κάπως έτσι θα φτάσει κάποιος στην ιδανική κατάσταση ώστε να μπορέσει να φιλοξενήσει ξανά την έμπνευση. Όλη αυτή η φασαρία για να ξαναφτάσουμε στο σημείο που ξεκινήσαμε; Όχι.  Δεν θα είναι μια βαρετή κυκλική διαδρομή, θα είναι σπειροειδής, μια σειρά από ομόκεντρους κύκλους που  θα συνδέονται και θα εκτείνονται όλο και περισσότερο.

Θα είναι η εξέλιξη της ψυχής. Μέσω της ζωής. Τι πιο ανθρώπινα όμορφο από αυτό;

 

Σχολιάστε